Poëzie is dun gezaaid op
televisie. Je hoort er soms wel eens iemand spreken over ´pure poëzie´maar het betreft dan niet de dichtkunst maar een fraaie boogbal
van Robin van Persie, of de contouren van het laatste model Porsche of Ferrrari.
´Pure poëzie´
is een zinnetje dat je zelfs meestal gebezigd hoort worden door mensen die nooit
poëzie
hebben gelezen, en die nooit zullen lezen.
Daar zou je je aan kunnen storen,
zij het dat je je dan ook kunt storen aan mensen die een woord als´hemels´gebruiken
zonder ooit de hemel van binnen te hebben gezien.
Toch is het mogelijk, beelden op
televisie die iets opleveren dat sterk een gedicht benaderd. Zo zag ik
ooit een documentaire over een kostschool voor muzikaal begenadigde jonge meisjes,
ergens in het Angelsaksische koninkrijk. De meisjes, allemaal in eendere
kostschoolkostuums - plooijurk, blazer met logo en hoog opgetrokken gebreide kousen -
werden gefilmd tijdens hun harp- en pianolesssen. Ze werden ook gevolgd op een
wandeling vlak buiten de school. Het was winter, het had hevig gesneeuwd en een
zware mist hing boven het zachtglooiende landschap. Een groep van zo´n zes meisjes
liep ingehouden pratend het pad af toen een van hen een kleine kreet slaakte. In de sneeuw voor haar lag een
roodborstje, door de kou bevangen. Voorzichtig tilde ze het diertje op, de
andere meisjes kwamen om haar heen staan. Het verenbolletje werd fluisterend
doorgegeven van hand tot hand. Meisjesmonden bliezen er de warmte in terug tot
het diertje langzaam tot het land der levenden terugkeerde. Plotseling vloog
het op uit de bescherming van een meisjeshand en verdween in de mist.
Het was poëzie in beelden. Ook hierom: er
was geen enkele kunstgreep toegepast om de kijker in vervoering te brengen.
Nergens was een voice-over gebruikt, er was geen smeltende vioolmuziek of een ander effect te
bekennen om het mooier te maken dan het was. Ook dat is een kenmerk van ware poëzie.
Je denkt: als dat mogelijk is met
beelden kan het dan ook met kleuren, met smaak wellicht? En hoe zit het met
geur? Is het mogelijk poëzie aan geuren te onttrekken? Dicht in de buurt komt
misschien dit: een Engelse bibliothecaresse die om haar - veelal antiquarische -
boeken te indexeren niet volstaat met een catalogusnummer en een
genrevermelding. Ze legt een staalkaart aan waarin ze de geuren van de gelezen boeken vermeldt. Een van de notities die ze
maakt na het opsnuiven van een boek is deze:
´Feels like a hug from an elderly person.´
