woensdag 15 april 2015

Eigen kracht eerst



Jarenlang heb ik me niet met de verzorgingsstaat bezig gehouden. Ik was bezig haar kas te spekken, zonder morren, want ik was ervan overtuigd dat die verzorgingsstaat een paar belastingcenten mocht kosten. Toen brak de recessie aan. Op hetzelfde moment dat veel mede-vaderlanders een beroep moesten doen op de verzorgingsstaat liet Rutte middels de door koning Willem-Alexander uitgesproken troonrede weten dat die verzorgingsstaat werd afgeschaft en vervangen door een participatiemaatschappij. Dure woorden die een armlastiger beleid aankondigden. Er zouden nog veel andere dure woorden volgen; sindsdien is het Eigen Kracht hier en Eigen Kracht daar, Burgerverantwoordelijkheid zus en Mensen in hun kracht zetten zo. Die terminologie stoort zo mogelijk nog meer dan de armoede die ze moet verhullen. In woorden als Participatiemaatschappij en Eigen Kracht vindt je datgene terug waar de politiek altijd al in uitblonk: het bedenken van eufemismen. Maar hoe dik de brij van woorden ook is die om dergelijke terminologie heen geschapen wordt, het is en blijft ambtenarentaal voor: wij trekken onze handen van u, de burger, af. Het is het ‘Zoek het zelf maar uit’ van een ex-verzorgingsstaat die ons iedere draconische bezuiniging en beperking probeert te verkopen als een blessing in disguise. ‘Eigen Kracht’ is de reclameslogan van een overheid die taken afstoot, níet uit veranderende inzichten over hoe je het beste hulp kunt bieden maar uit lamme geldnood. Het is vadertje Staat die zijn hulpbehoevende kinderen met wat kleedgeld de straat opstuurt en dat vervolgens uitlegt als verantwoordelijk ouderschap; hij bevordert er immers het zelfstandig worden van zijn kinderen mee. En wie wil nou bevoogding en toezicht, niemand toch? Er wordt, zo moeten we geloven, de burger hier een hoogwaardig alternatief geboden voor staatsdwang: hij kan eindelijk eens fijn over zichzelf beschikken.
Het zijn de drogredenen en begoochelingen van een overheid voor wie maar één argument werkelijk telt: de centen. Als burgers over genoeg Eigen Kracht zouden beschikken zouden ze geen gebruik hoeven te maken van overheidshulp. Ze zouden - een enkele uitzondering daargelaten - dat soort vergaande bemoeienis maar al te graag aan zich voorbij laten gaan. Dat Eigen Kracht en Participatie een nieuw ‘besluitvormingsmodel’ (nog zo’n toverwoord) zouden vormen lijkt me verder ook een belediging voor iedere hulpverlener die zijn vak verstaat. Was de eigen kracht niet iets waar elke goede hulpverlener altijd al op aandrong? Sterker nog, is het niet iets zonder welk hij machteloos staat? Participatiemaatschappij en Eigen Kracht zijn geen besluitvormingsmodellen, het is overheidsjargon van een overheid die zelf niet meer wil participeren. Die ons, burgers, door het gebruik van uitgekookte eufemismen het zicht wil ontnemen op haar werkelijke bedoelingen. De ‘ontdekking’ van de participatiemaatschappij heeft de overheid daarbij een nieuw machtsmiddel in handen gegeven: wie niet participeert krijgt straf. Van eigen kracht naar sancties bij het niet-participeren, het lijkt wel communistische dictatuur nieuwe stijl.
Op allerlei manieren dringt onze overheid er op aan dat we ons zelf en elkaar helpen, dat we hulpvaardige, participerende burgers zijn in plaats van calculerende. Het zijn inderdaad prachtige eigenschappen, en deels aan te leren ook nog, thuis of op school. Maar dat wordt niet gemakkelijker met een overheid die zelf met een zakcalculator in de hand het slechte voorbeeld geeft.

maandag 23 maart 2015

Lispeltuut en Alpenterrorisme



(Geplaatst op 16 januari 2015)

Lispeltuut en Alpenterrorisme


Paus Franciscus noemt zachtmoedigheid ‘het beste antwoord op extremistische dreiging’. Daar kan hij best eens gelijk in hebben, al was het geen zachtmoedigheid die een einde maakte aan de gijzelingen in Frankrijk of waarmee een terreuraanslag in het Belgische Verviers verijdeld werd. Niet iedereen ziet in zachtmoedigheid een wapen. Sommigen zien zelfs een bedreiging in alle religie. Ze hebben hun buik vol van Jahweh, God en Allah. Maar religie laat zich niet afschaffen. Mensen laten zich hun behoefte aan geloof in hogere machten niet zomaar afnemen. Wie was het ook weer die zei dat we ‘ongeneeslijk religieus’ zijn? Als de Koran, Bijbel en Thora niet hadden bestaan en het enig in schrift overgeleverde woord was Pluk van de Petteflat geweest, dan zouden we elkaar nu naar alle waarschijnlijkheid de kop inslaan over de vraag of de Lispeltuut de echte reïncarnatie van de profeet is, we zouden eindeloos ruzieën over wat de Krullevaar bedoelde toen hij tot Pluk sprak in de Torteltuin en er zou een schisma ontstaan over de vraag of de brandende hasselbramenstruik overdrachtelijk danwel letterlijk bedoeld is.
Mocht u zich gekrenkt voelen door de vergelijking van heilige openbaringsboeken met Pluk van de Petteflat dan hoort u waarschijnlijk tot het soort mensen waar ik op doel.
Beter dan over de afschaffing van godsdiensten kunnen we het over onze veiligheid hebben. Zo vroeg ik me af of onze overheid al het inzetten van lokcartoonisten heeft overwogen. Waarom zouden we tenslotte wachten tot de terroristen ons komen opzoeken? Laten we ze een stap voor zijn, bijvoorbeeld door het her en der strategisch plaatsen van pratende Wilders-poppen. Het verschil met de echte zal niet te merken zijn, onze Geert zegt toch altijd dezelfde dingen, en we zouden dan mooi een arrestatieteam achter iedere pop kunnen leggen. Goed, misschien is niet alles even haalbaar, maar ik wil maar zeggen: waarom afwachten? Op een wat grotere schaal zou de nationale veiligheidsdienst een fake tijdschrift op kunnen richten dat aan de lopende band beledigende teksten en cartoons verspreidt, waarbij ze vooral niet moeten vergeten om goed zichtbaar het redactieadres te vermelden, bijvoorbeeld een verlaten kantoorgebouw ergens in Leidschendam-Voorburg. Daar hoeft alleen nog een anti-terreureenheid achter de ontvangstbalie geplaatst om die jihad-jongens op te wachten. Vervolgens keurig berechten en ergens heen sturen waar ze geen narigheid meer kunnen uithalen, liefst een plek die zo dodelijk vervelend is dat je alleen nog naar een wapen grijpt om er jezélf mee van kant te maken.
Ik dacht aan Zwitserland.

August Tholen