Het was geen makkelijke week voor Arnon Grunberg. Hij was het onderwerp van veel hoon en boegeroep, tot zelfs in zijn eigen Volkskrant aan toe waar collega-columniste Loes Reijmer hem een feministisch knietje toediende. De reden? Grunberg had zijn relatie verbroken met VPRO-researcher Roos van Ees. Vlak voor de twee samen naar de Verenigde Staten zouden vertrekken om daar een documentaire te maken over liefde, relatie en seks bekende Grunberg verliefd te zijn geworden op een ander. Vlak daarna bleek Roos zwanger te zijn. Het krijgen van een kind was iets waarover ze beiden gefantaseerd hadden, maar omdat Grunberg zwangerschap lastig te combineren vond met zijn nieuwbakken affaire drong hij nu aan op een abortus. In de Belgische krant De Standaard was vervolgens in detail te lezen hoe de twee alsnog samen op reis gingen en hoe Van Ees een miskraam kreeg onder de douche.
Afijn, allemaal van een weinig verheffend niveau. Nu weet ik ook wel dat de mensen uitgerekend dingen van weinig verheffend niveau naar binnen slurpen als warme soep, maar voor iemand als ik, die de roddels altijd oversla, bevat zo'n bericht veel om me over te verbazen.
Allereerst moet ik van de verbazing bekomen dat Arnon Grunberg in staat is geweest een vrouw zwanger te maken. Ik heb Grunberg altijd een van gods minder appetijtelijke scheppingen gevonden, met dat kinloze voorkomen, die licht tranende blik van een aan botulisme lijdend zeehondje, die akelig bleke, deegachtige onderarmen en dat aura van nerdiness dat je vooral bij beroepsmasturbeerders aantreft. Het verbaasde me dan ook uit de documentaire Arnon Grunberg, heb je nog steeds vrienden? te vernemen dat hij wel degelijk relaties had, zoals die met een piepjonge paardrijdende padvindster.
Nu doet bewondering vreemde dingen met mensen, maar toch, het leek me iets zeggen over de wonderlijk vergevingsgezinde (of opportunistische) natuur van vrouwen dat ze iemand als Arnon Grunberg bovenop zich konden verdragen. Vanaf de eerste keren dat ik hem op televisie zag, ergens in de vroege jaren '90, leek hij me zo'n ziekelijk moederskindje waar niemand mee wil spelen, laat staan seks mee wil hebben. Dat uitgerekend hij over de geslachtsdaad mag schrijven in de Volkskrant leek me een hogere vorm van pesterij; zoiets als een manke gnoe in het leeuwenverblijf loslaten of Andries Knevel Spuiten en slikken laten presenteren. Onnodig te zeggen dat ik de rubriek steevast oversloeg. Ik kon het pueriel gebabbel over cunnilungus en onenightstands niet verdragen bij mijn ochtendboterham, ook al niet omdat Grunberg alles uit zijn duim lijkt te zuigen. Het is altijd mijn indruk geweest, bij het merendeel van zijn schrijfsels, dat Grunberg voor zichzelf een parallele literaire werkelijkheid heeft gecreëerd omdat hij zich in de bestaande werkelijkheid geen raad weet. Hij leek me zo'n papieren eunuch, een parmantige perkamentkever die niet weet hoe te leven, behalve tussen boeken- en krantenpapier.
Kan het me verder iets schelen dat Grunberg vrouwen gebruikt en ze daarna als oud vuil aan de kant schuift? Nee, dat kan me niets schelen. Waarom moet me dat uitgerekend van Grunberg iets kunnen schelen? Mensen zijn opportunisten, en wie zegt me dat die vrouwen Grunberg niet even hard gebruiken? Of moet ik werkelijk geloven dat vrouwen, die doorgaans toch bekend staan om hun gezonde intuïtie in dit soort zaken, in dit kinloos, aan botulisme lijdend moederskindje een waardige bedpartner en betrouwbare vader van hun kinderen zien? In die documentaire Arnon Grunberg, heb je nog steeds vrienden? zegt hij trouwens letterlijk: 'Relaties komen bij mij niet op de eerste plaats, en zelfs niet op de tweede, want daar staat mijn moeder al.'
Dames, u bent gewaarschuwd.
August Tholen
